Πρωτοβουλίες, πρακτικές και προτάσεις για την ανοικτότητα των κυβερνητικών δεδομένων, προκειμένου να προωθηθούν η συμμετοχικότητα και η διαφάνεια, βρέθηκαν στο επίκεντρο της ημερίδας «Opening our Data toDay: Ανοικτή Διακυβέρνηση, Διαφάνεια, Συμμετοχικότητα», η οποία πραγματοποιήθηκε με αφορμή την Ημέρα Ανοικτών Δεδομένων (Open Data Day).
Την εκδήλωση συνδιοργάνωσαν το Ίδρυμα Ανοικτής Γνώσης Ελλάδας (Open Knowledge Greece) και η Βιβλιοθήκη και Κέντρο Πληροφόρησης Α.Π.Θ., την Τετάρτη 08/03/2017, στην Κεντρική Βιβλιοθήκη του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου 
Θεσσαλονίκης. Συντονιστής της εκδήλωσης ήταν ο κος Παντελής Σαββίδης, δημοσιογράφος.
Αρχικά, η κα Κατερίνα Νάστα, προϊσταμένη διεύθυνσης της Βιβλιοθήκης & Κέντρου Πληροφόρησης ΑΠΘ, απηύθυνε έναν σύντομο χαιρετισμό, αναφέροντας πως η βιβλιοθήκη του ΑΠΘ εδώ και 20 χρόνια έχει επενδύσει στην ανοικτή πρόσβαση στην πληροφορία μέσα από την ψηφιοποίηση υλικού. Τόνισε πως η ανοικτότητα των ερευνητικών δεδομένων, όπως αυτή παρουσιάστηκε και στο παρελθόν, στο πλαίσιο διημερίδας, συμβάλλει στην προαγωγή της επιστήμης και του ελέγχου των ερευνητικών αποτελεσμάτων, και η ανοικτότητα των κυβερνητικών δεδομένων συμβάλλει στη δημοκρατία και τη διαφάνεια.
Στη συνέχεια, τον λόγο πήρε ο κος Χαράλαμπος Μπράτσας, Πρόεδρος του Ιδρύματος Ανοικτής Γνώσης Ελλάδας (OK Greece), με την εισήγηση «Γιατί να ανοίξουμε τα δεδομένα μας σήμερα; Η σημασία του να είναι τα δεδομένα μας ανοικτά». Ο κος Μπράτσας υπογράμμισε δύο σοβαρά προβλήματα τα οποία παρατηρούνται σχετικά με την ανοικτότητα των δεδομένων: Το πρώτο αφορά στα ανοικτά δεδομένα χωρίς άδεια χρήσης και το δεύτερο στο ότι πολλά δεδομένα είναι σε μη μηχαναγνώσιμες μορφές. Τόνισε τη σπουδαιότητα του να είναι σημασιολογικά/εννοιολογικά ανοικτά τα δεδομένα και μίλησε για το σύστημα των πέντε αστέρων. Έπειτα, αναφέρθηκε στην DBpedia, τη σημασιολογική και εννοιολογική αναπαράσταση της Wikipedia και στη δημιουργία μιας συνεργατικής υποβοηθούμενης πλατφόρμας σημασιολογικών συνδέσεων, στο πλαίσιο του OpenBudgets.eu, με στόχο το άνοιγμα οικονομικών δεδομένων και τη διασύνδεσή τους σε εννοιολογική μορφή. Έκλεισε την ομιλία του κάνοντας λόγο για τις τρεις δεσμεύσεις του OK Greece στο 3ο Εθνικό Σχέδιο Δράσης για την Ανοικτή Διακυβέρνηση: 1) Το σχολείο ανοικτών δεδομένων, 2) την απογραφή ανοικτών δεδομένων πόλεων και 3) τους ανοικτούς προϋπολογισμούς.
Ο κος Βασίλης Περιστέρας, Επίκουρος Καθηγητής στο Διεθνές Ελληνικό Πανεπιστήμιο, ακολούθησε με την εισήγηση «Ανοικτά δεδομένα στην Ευρώπη: το ευρωπαϊκό στάνταρντ DCAT-AP και το νέο Ευρωπαϊκό Πλαίσιο Διαλειτουργικότητας». Ο κος Περιστέρας αναφέρθηκε σε δύο πρωτοβουλίες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που προωθούν τα ανοικτά δεδομένα: Πρώτον, στην αναθεώρηση του Ευρωπαϊκού Πλαισίου Διαλειτουργικότητας (European Interoperability Framework), μια πολιτική από το 2010 που προσπαθεί να βοηθήσει τα κράτη μέλη να φτάσουν σε τέτοιο επίπεδο ωριμότητας, ώστε να μπορούν να ανταλλάσσουν πληροφορίες μεταξύ τους. Το 2015 αποφασίστηκε η επικαιροποίησή του και η επίσημη δημοσίευσή του θα γίνει στις 23/03, στη Ρώμη. Στο νέο Πλαίσιο, η ανοικτότητα (openess) στα δεδομένα, τις προδιαγραφές και το λογισμικό αποτελεί μια γενική αρχή, ενώ πολλές προτάσεις αφορούν στα ανοικτά δεδομένα (open data) . Δεύτερον, στο DCAT-AP, ένα κοινό στάνταρ/πρότυπο, με στόχο τη δημιουργία μιας κοινής γλώσσας, ώστε να περιγράφονται τα δεδομένα με κοινό τρόπο. Βασιζόμενο σε αυτό το πρότυπο, δημιουργήθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή το European Data Portal, το οποίο είναι ανοικτό από το 2015, και το οποίο δεν έχει δεδομένα, αλλά πληροφορίες για το πού υπάρχουν αυτά. Ο κος Περιστέρας έκλεισε την εισήγησή του υπογραμμίζοντας ότι τα ανοικτά δεδομένα είναι μια πολιτική που υποστηρίζεται από τεχνολογίες και προωθείται έντονα από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και από πολλές χώρες.
Εν συνεχεία, τον λόγο πήρε ο κος Στέφανος Λουκόπουλος, Εκτελεστικός Διευθυντής Vouliwatch, με την εισήγηση «Vouliwatch: Ψηφιακές τεχνολογίες για περισσότερη διαφάνεια και δημοκρατία». Το Vouliwatch είναι μία μη κερδοσκοπική πρωτοβουλία με τριετή παρουσία. Η πλατφόρμα δίνει τη δυνατότητα στους πολίτες να ασκούν έλεγχο στο κοινοβούλιο, τους βουλευτές και τους ευρωβουλευτές και λειτουργεί ως παρατηρητήριο της βουλής. Προωθεί τη δημοκρατική συμμετοχή, τη διαφάνεια και την ανοικτή διακυβέρνηση. Επίσης, στοχεύει στο να γεφυρωθεί το χάσμα ανάμεσα στον πολίτη και την πολιτική, να εκπαιδευτεί η νέα γενιά στις δημοκρατικές διαδικασίες, να προωθηθούν η λογοδοσία και ο έλεγχος, η ενημέρωση για τα τεκταινόμενα της βουλής με δεδομένα και να λειτουργεί ως μια δεξαμενή δεδομένων για επαγγελματίες, μέσω ψηφιακών εργαλείων/ εφαρμογών. Μεταξύ των δράσεων της ομάδας είναι και το άνοιγμα των κοινοβουλευτικών δεδομένων, ενώ, πέρα από τη διαδικτυακή παρουσία, διοργανώνει δράσεις και καμπάνιες σχετικά με τη διαφάνεια, τα ανοικτά δεδομένα και την πρόσβαση στη δημόσια πληροφορία.
Αμέσως μετά τον λόγο πήρε ο κος Τόδουλος, Βοηθός Διαχειριστής Προγραμμάτων, Ίδρυμα Μποδοσάκη, με την εισήγηση «Δυναμώνοντας την Κοινωνία των Πολιτών μέσω των Ανοιχτών Δεδομένων», ο οποίος παρουσίασε το πρόγραμμα «Είμαστε όλοι πολίτες». Το πρόγραμμα χρηματοδοτήθηκε από το EEA grants και απευθυνόταν στην κοινωνία των πολιτών και σε οργανώσεις, συμβάλλοντας στη διαφάνεια και τη συμμετοχικότητα. Στο πλαίσιο αυτού, πάρθηκε μια σειρά πρωτοβουλιών και χρηματοδότησης ταξιδιών διμερών σχέσεων, ώστε να έρθουν σε επαφή οι οργανώσεις των δωρητριών χωρών, της Ισλανδία, του Λιχτενστάιν και της Νορβηγίας, με αντίστοιχες της χώρας μας, για ανταλλαγή τεχνογνωσίας και για το άνοιγμα ίσως και νέων συνεργασιών. Ο κος Τόδουλος αναφέρθηκε στο ταξίδι που πραγματοποιήθηκε στο Όσλο, τον περασμένο Δεκέμβριο από ομάδα ελληνικών οργανώσεων, για να δούνε τι συμβαίνει εκεί στο θέμα των ανοικτών δεδομένων, να ανταλλάξουν πληροφορίες και ιδέες. Ο κος Τόδουλος, κλείνοντας, παρατήρησε ότι οι οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών στη χώρα μας έχουν δυνατότητες, καθώς υπάρχουν τεχνογνωσία και επιστημονική κατάρτιση, ενώ γίνονται συνεργασίες και με τα πανεπιστήμια.
Οι εισηγήσεις ολοκληρώθηκαν με τους κ.κ. Αναστασία Παπαδοπούλου, Σωτήριο Καραμπατάκη, Κλεάνθη Κουπίδη, Χαράλαμπο Μπράτσα, Open Knowledge Greece, με την εισήγηση «Έλεγχος Δημοσιονομικών Στοιχείων των Φορέων του Δημοσίου μέσω των Ανοικτών Διασυνδεδεμένων Δεδομένων – OpenBudgets.eu EU Horizon 2020 Project». Οι ομιλητές αναφέρθηκαν στην παρουσία και διάθεση ανοικτών δεδομένων, αλλά και στον εντοπισμό μη σύνδεσης των δεδομένων με άλλα σύνολα δεδομένων. Το OpenBudgets.eu έρχεται να δώσει λύση σε αυτό το θέμα, με τη σημασιολογική αναπαράσταση δημοσιονομικών δεδομένων, που επιτρέπει τη διασύνδεση των δεδομένων των προϋπολογισμών με άλλα σύνολα δεδομένων και την επεξεργασία των σημασιολογικών πλέον δεδομένων. Αρχικά, παρουσιάστηκαν οι αριθμοδείκτες που χρησιμοποιήθηκαν για την περίπτωση της τοπικής αυτοδιοίκησης. Έπειτα, παρουσιάστηκε το OpenBugdets.eu, το ευρωπαϊκό ερευνητικό έργο που επιδιώκει τη δημιουργία ενός συνόλου εργαλείων κι ενός σημασιολογικού μοντέλου για την περιγραφή δεδομένων προϋπολογισμού και δεδομένων εξόδων, ώστε να μπορεί να χρησιμοποιηθεί είτε από κάποιον μικρό οργανισμό είτε από κάποιον μεγαλύτερο φορέα. Τέλος, αναφέρθηκε το παράδειγμα του ΕΣΠΑ, ως προς τα έργα και τις απαλλοτριώσεις. Στο σημείο αυτό παρουσιάστηκε η εφαρμογή που έχει δημιουργήσει η ομάδα, ενώ τονίστηκε και η σημασία εντοπισμού κόκκινων σημαιών (red flags), σημείων, δηλαδή, τα οποία θέλουν ιδιαίτερη προσοχή και επισήμανση, καθώς παρουσιάζουν κάποιες ιδιότητες που δεν συμφωνούν με τα υπόλοιπα δεδομένα.
Η ομιλία του κου Βέγλη, Καθηγητή του Τμήματος Δημοσιογραφίας και ΜΜΕ, σχετικά με τις Ψευδείς Ειδήσεις, από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, μεταδόθηκε μέσω live streaming στη σελίδα του OK Greece στο facebook.
Μετά την ολοκλήρωση των ομιλιών, διεξήχθη εργαστήριο με τίτλο «Δημιουργία και Επικαιροποίηση Συνδέσμων μεταξύ των Καθιερωμένων Όρων της ΕΒΕ με το Wikidata» υπό τους κ.κ. Σωτήριο Καραμπατάκη, Χαράλαμπο Μπράτσα, Open Knowledge Greece. 30 συμμετέχοντες, επιστήμονες βιβλιοθηκονόμοι στην πλειοψηφία αλλά και επιστήμονες από άλλα γνωστικά πεδία ενημερώθηκαν σχετικά με τις πρόσφατες εξελίξεις στον Σημασιολογικό Ιστό και ειδικότερα για το ρόλο των Βιβλιοθηκών ως κομβικού σημείου στην ανάπτυξη του Ιστού των Δεδομένων. Συγκεκριμένα, παρουσιάστηκε η υπηρεσία Wikidata και πως αυτή χρησιμοποιεί δεδομένα Βιβλιοθηκών για έλεγχο καθιερωμένων όρων (authority control). Έγινε η πρώτη παρουσίαση της ιδιότητας NLG ID του Wikidata, δηλαδή του αναγνωριστικού Καθιερωμένων ΕΒΕ, μία δράση του Ιδρύματος Ανοικτής Γνώσης, που βασίζεται στον Κατάλογο Καθιερωμένων Όρων της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Ελλάδος, πώς μπορεί αυτή να χρησιμοποιηθεί και τα οφέλη που μπορεί να προκύψουν.
Τέλος, έγινε ενημέρωση για την εφαρμογή Alignment, ενός εργαλείου για την συνεργατική δημιουργία συνδέσμων μεταξύ οντοτήτων στον Σημασιολογικό Ιστό, και τον πληθοποριστικό έλεγχο τους. Ελέγχθηκε τμήμα των περισσοτέρων από 14.000 συνδέσμων μεταξύ του Wikidata και του Καταλόγου Καθιερωμένων Όρων της ΕΒΕ, βοηθώντας έτσι στη βελτίωση της ποιότητας και λειτουργικότητας και των δύο υπηρεσιών και του οικοσυστήματος υπηρεσιών που τις περιβάλλει. Στο τέλος, ακολούθησε ανοικτή συζήτηση με τους συμμετέχοντες σχετικά με ιδέες του πώς εργαλεία και υπηρεσίες που τους παρουσιάστηκαν θα μπορούσαν να ενσωματωθούν και να βελτιώσουν τις ροές εργασίας τους και τις υπηρεσίες που προσφέρουν.
*Μπορείτε να δείτε όλες τις ομιλίες εδώ: https://www.auth.gr/video/23531
