Ο διεθνής οργανισμός UNESCO ενέκρινε μέτρο για την ενθάρρυνση της ανάπτυξης και της περαιτέρω εξέλιξης των ανοικτών εκπαιδευτικών πηγών (OpenEducationResources – OER) – το ελεύθερο, κοινόχρηστο εκπαιδευτικό περιεχόμενο που έχει κερδίσει ισχυρό προβάδισμα σε πολλά σχολικά συστήματα στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Η συγκεκριμένη σύσταση πολιτικής, που εγκρίθηκε πρόσφατα από την UNESCO, προωθεί τη συνεργασία σε θέματα παιδείας, επιστήμης και πολιτισμού και στις 193 χώρες-μέλη. Τα μέλη του οργανισμού είναι πεπεισμένα ότι οι ανοιχτές εκπαιδευτικές πηγές “συμβάλλουν στην οικοδόμηση ανοιχτών και αποκλειστικών κοινωνιών γνώσης και στην επίτευξη των στόχων της βιώσιμης ανάπτυξης του ΟΗΕ”, δήλωσε ο Moez Chakchouk, βοηθός διευθυντή της UNESCO για την επικοινωνία και την πληροφόρηση. Η UNESCO, που δημιουργήθηκε το 1945, είναι συνδεδεμένη με τα Ηνωμένα Έθνη.
Η δράση της UNESCO ( Εκπαιδευτική Επιστημονική και Πολιτιστική Οργάνωση των Ηνωμένων Εθνών) αναλαμβάνει δράση με τις ανοικτές εκπαιδευτικές πηγές και, ” Ναι, αυτό είναι σημαντικό “, δήλωσε ο Cable Green, προσωρινός διευθύνων σύμβουλος της CreativeCommons, μιας εταιρείας που εκδίδει ανοικτές άδειες χρήσης . “Είναι ένα σύνολο συστάσεων για το τι μπορούν να κάνουν τα έθνη σε όλο τον κόσμο για να υποστηρίξουν την ανοικτή εκπαίδευση στις χώρες τους. Είναι σαν ένας κατάλογος/οδηγός που μπορούν να ακολουθήσουν όλοι ».
Ο Green, ο οποίος ήταν στην επιτροπή που συνέταξε το έγγραφο, δήλωσε ότι μεγάλο μέρος της δύναμης της δράσης της UNESCO, έγκειται στο ότι το μήνυμα αυτό θα μεταφερθεί σε “κάθε Yπουργείο Παιδείας και κάθε τμήμα εκπαίδευσης σε όλο τον κόσμο. Η δράση αυτή «αυξάνει σημαντικά το επίπεδο συνειδητοποίησης για την ανοικτή εκπαίδευση», πρόσθεσε.
Οι ανοικτές εκπαιδευτικές πηγές ορίζονται γενικά ως ένα σύνολο περιεχομένου που είτε υπάρχει στον δημόσιο τομέα είτε έχει κυκλοφορήσει με άδεια και επιτρέπει στους εκπαιδευτικούς και σε άλλους χρήστες να έχουν ελεύθερη πρόσβαση σε αυτό, να το αναθεωρούν και να το αναδιανέμουν όπως αυτοί κρίνουν κατάλληλα.
Στις Ηνωμένες Πολιτείες, ορισμένα σχολικά παραρτήματα έχουν στραφεί προς το ανοιχτό εκπαιδευτικό περιεχόμενο ως μια εναλλακτική λύση έναντι των εμπορικών πηγών, οι οποίες κατά κανόνα είναι πολύ πιο περιοριστικές όσον αφορά την αλλαγή, την αντιγραφή και την αναδιανομή. Ορισμένοι εμπορικοί εκδότες έχουν αντιμετωπίσει τα OER ως απειλή, ενώ άλλοι έχουν επιδιώξει να τις ενσωματώσουν στις προσφορές τους προς τις σχολικές μονάδες.
Ορισμένα σχολικά συστήματα ενθάρρυναν τους καθηγητές τους να διαμορφώσουν/στήσουν τα μαθήματα και τα σχολικά προγράμματά τους με βάση τις ανοιχτές εκπαιδευτικές πηγές (open resources). Ορισμένες περιφέρειες λένε ότι η διαδικασία κάνει τους εκπαιδευτικούς να ασχολούνται περισσότερο με το εκπαιδευτικό τους υλικό. Άλλοι, συμπεριλαμβανομένων των εμπορικών εκδοτών, δήλωσαν ότι η εργασία είναι υπερβολικά έντονη και ότι τα σχολεία υπολογίζουν σε εταιρείες για νατους κάνουν το πρόγραμμα σπουδών τους.
Έτσι, το έγγραφο της UNESCO συνιστά στα κράτη μέλη να παροτρύνουν τις κυβερνήσεις τους να υποστηρίξουν ανοικτές εκπαιδευτικές πηγές και να μεταφέρουν το έγγραφο της UNESCO υπόψη των υπουργείων εκπαίδευσης και άλλων φορέων που είναι υπεύθυνοι για τη μάθηση.
Εξοικονόμηση κόστους, καινοτομία στο μυαλό
Η σύσταση πολιτικής της UNESCO υποστηρίζει λοιπόν, ότι η χρήση ανοικτού περιεχομένου έχει μεγάλες δυνατότητες να μειώσει το κόστος αγοράς ή δημιουργίας εκπαιδευτικού υλικού σε όλα τα έθνη και είναι πιθανό να προκαλέσει καινοτομίες στο πρόγραμμα σπουδών και στην εκπαίδευση. Το έγγραφο συνιστά πέντε συγκεκριμένους στόχους ή δράσεις, τις οποίες θα πρέπει να λάβουν υπόψιν τα κράτη-μέλη:
- Υποστήριξη της συνεργασίας μεταξύ των χωρών για την ελαχιστοποίηση του περιττού διπλότυπου στην ανάπτυξη ανοικτών πόρων.
- Να υποστηρίξει τη δημιουργία αειφόρων μοντέλων για τις ανοικτές εκπαιδευτικές πηγές σε εθνικό, κρατικό ή περιφερειακό επίπεδο, εργασία που θα μπορούσε να περιλαμβάνει πιλοτική δοκιμή νέων προσεγγίσεων για τις ανοικτές εκπαιδευτικές πηγές.
- Ενθάρρυνση δίκαιης πρόσβασης στις ανοιχτές εκπαιδευτικές πλατφόρμες και χρήση τεχνολογίας που επιτρέπει την απρόσκοπτη ανταλλαγή υλικού από τους δημιουργούς και τους διανομείς αυτής της εργασίας.
- Πιέσεις από τις κυβερνήσεις και τις εκπαιδευτικές υπηρεσίες να υιοθετήσουν πολιτικές για την υποστήριξη της ανοικτής αδειοδότησης των εκπαιδευτικών και ερευνητικών υλικών που χρηματοδοτούνται από το δημόσιο.
- Να δοθεί η δυνατότητα σε διαφορετικές εκπαιδευτικές κοινότητες να δημιουργούν, να αναπροσαρμόζουν, να τροποποιούν και να διανέμουν OER και να χρησιμοποιούν ανοικτές άδειες χρήσης.
Ωστόσο, η πολιτική που ενέκρινε η UNESCO δεν είναι εντολή που πρέπει να ακολουθήσουν τα κράτη μέλη, δήλωσε εκπρόσωπος της οργάνωσης στην ηλεκτρονική διεύθυνση EdWeek Market Brief. Αντί αυτού, η πολιτική ενθαρρύνει τα κράτη μέλη να αναλάβουν τις ενέργειες που συνιστώνται και να αναφέρουν την πρόοδό τους.
Μια χώρα που δεν θα επωφεληθεί άμεσα από το ψήφισμα της UNESCO: οι Ηνωμένες Πολιτείες. Η διακυβέρνηση Trump αποσύρθηκε από την UNESCO πριν από δύο χρόνια λόγω ενστάσεων προς αυτό που εξέλαβαν ως αντι-Ισραηλινή προκατάληψη από μέρους του οργανισμού. (Δεν είναι η πρώτη φορά που οι Η.Π.Α. έχουν απομακρυνθεί από την UNESCO: η διοίκηση του Reagan εγκατέλειψε επίσης την οργάνωση στη δεκαετία του 1980. Οι Η.Π.Α. αργότερα επανήλθαν υπό τη διακυβέρνηση του George W. Bush).
Ανεξάρτητα από τη δράση της UNESCO, οι τοπικοί, κρατικοί και ομοσπονδιακοί φορείς χάραξης πολιτικής στις Η.Π.Α. συνέχισαν να υποστηρίζουν τη χρήση ανοικτών εκπαιδευτικών πόρων. Το Υπουργείο Παιδείας των ΗΠΑ, για παράδειγμα, επιβλέπει την πρωτοβουλία #GoOpen, μια προσπάθεια να ενθαρρύνει την ανάπτυξη των OER μεταξύ των κρατών και των σχολικών περιοχών και την ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών μεταξύ τους.
Το ψήφισμα της UNESCO ενθαρρύνει επίσης τις κυβερνήσεις, σε περιπτώσεις όπου το δημόσιο χρήμα χρησιμοποιείται για τη δημιουργία εκπαιδευτικού περιεχομένου, προκειμένου να καταστούν οι πόροι αυτοί “ανοιχτά αδειοδοτημένοι ή αφιερωμένοι στον δημόσιο τομέα”.
Το ψήφισμα λέει ουσιαστικά, “Φορολογούμενοι, πληρώσατε φόρους για να δημιουργήσετε αυτά τα πράγματα”, είπε ο Green. “Σας ανήκουν.”
Το Υπουργείο Παιδείας των ΗΠΑ το 2017 ενέκρινε την έκδοση παρόμοιας πολιτικής. Η συγκεκριμένη πολιτική ορίζει ότι οι δικαιούχοι κρατικών ανταγωνιστικών επιχορηγήσεων, με ορισμένες εξαιρέσεις, θα δημιουργούν προϊόντα με ανοικτή άδεια χρήσης.
Μαθετε περισσότερα για τις ανοικτές εκπαιδευτικές πηγές (OER) εδώ.
