Δημοσιεύθηκε από το OK International η πρώτη έκθεση για την κατάσταση στα ανοικτά δεδομένα δημοσίων φορέων για το 2017. Η έκθεση συντάχθηκε από τους Danny Lämmerhirt, Mor Rubinstein και Oscar Montiel και στηρίχθηκε στα αποτελέσματα του Open Data Index (GODI) 2016/17. Στην έκθεση συμπυκνώνονται τα προβλήματα των ανοικτών δεδομένων που παρέχονται από τις κυβερνήσεις και προτείνονται λύσεις για την προσπέλασή τους.
Τρεις είναι οι προβληματικές περιοχές που εντοπίστηκαν: τα δεδομένα είναι δύσκολο να βρεθούν, δεν είναι φιλικά προς το χρήστη δεν έχουν αδειοδοτηθεί ως ελεύθερα. Αναλυτικότερα, η αναζήτηση των δεδομένων από τους χρήστες δυσχεραίνεται πολλές φορές από τη μη συγκέντρωσή τους σε ένα διαδικτυακό τόπο κι από τη λανθασμένη ονοματοδοσία. Η ποιότητα των δεδομένων -διαθεσιμότητα και μορφή- επηρεάζει τη συλλογή και την επεξεργασία του υλικού και κατ΄επέκταση τη σχέση μεταξύ των εκδοτών και των χρηστών. Τέλος, η απουσία της ελεύθερης αδειοδότησης με εργαλεία όπως τα Creative Commons, και η επιλογή αντ’ αυτών αδειών που δημιουργούνται από τις κυβερνήσεις ή από τροποποιήσεις των υπαρχουσών αδειών, δημιουργούν ερωτήματα κατά το πόσο ένα dataset που ανακτάται είναι ελεύθερο ή όχι.
Η ποιότητα των παρεχόμενων δεδομένων
Ένα από τα σημαντικότερα ζητήματα που ανακύπτουν είναι η ποιότητα των παρεχόμενων δεδομένων. Αν και δεν υπάρχει ένας ακριβής ορισμός που να αποσαφηνίζει ποιά είναι τα χαρακτηριστικά της καλής ποιότητας δεδομένων, εν τουτοις είθισται η κρίση να γίνεται βάση του περιεχόμενου και των τεχνικών χαρακτηριστικών των datasets.
Τα ανοικτά δεδομένα που κοινοποιούνται από τις κυβερνήσεις θα πρέπει να ευθυγραμμίζονται με τις ανάγκες που έχει η εκάστοτε κοινωνία. Διαφορετικό κοινό έχει ανάγκη για διαφορετικά δεδομένα. Τα αποτελέσματα του CODI υποδεικνύουν ασυνεννοησία μεταξύ των κυβερνήσεων και των αναγκών των χρηστών. Έτσι πολλά δεδομένα δεν είναι διαθέσιμα γιατί αυτοί που τα εκδίδουν δε τα θεωρούν σημαντικά.
Για την επεξεργασία των datasets απαιτείται η παροχή τους σε μηχαναγνώσιμη μορφή και η πλαισίωσή τους με τα κατάλληλα μεταδεδομένα. Η οδηγία αυτή πολλές φορές οδηγεί σε παρερμηνεύσεις κι αυτό επιβεβαιώνεται από τα αποτελέσματα της έρευνας, η οποία αποδεικνείει ότι τα περισσότερα δεδομένα παρέχονται σε μορφή html ή pdf κι όχι σε xls/xlsx ή/και csv/xml/json. Επίσης, άλλο ένα αγκάθι δημιουργείται εξαιτίας της ονομασίας τους και των μεταδεδομένών που τα συνοδεύουν, τα οποία δεν συμβάλουν στην κατανόησή τους.
Η ποιότητα των ανοικτών δεδομένων παίζει σημαντικό ρόλο στην οικοδόμηση μιας σχέσης ανάμεσα στις κυβερνήσεις και στις κοινωνίες, που θα ενισχύσει και θα προωθήσει “τη διαφάνεια, τη λογοδοσία, τη συμμετοχή του κοινού, την αποτελεσματικότητα των δημόσιων υπηρεσιών, την τεχνολογική καινοτομία και την οικονομική ανάπτυξη”.
Κατάταξη χωρών
Στον πίνακα που ακολουθεί παρουσιάζονται οι 10 χώρες με την καλύτερη βαθμολογία στην παροχή ανοικτών δεδομένων, σύμφωνα με το Global Open Data Index, και την απόδοσή τους στις επιμέρους κατηγορίες.
Η Ελλάδα σ’ αυτήν την κατάταξη καταλαμβάνει την 35η θέση, καθώς εκπληρώνει μόλις το 46% των απαιτήσεων. Σύμφωνα με τα στοιχεία, παρουσιάζει άριστες απόδοσεις στις κατηγορίες “Administrative Boundaries” -χάρη στην υιοθέτηση του σχεδίου “Καλλικράτη”- και “Goverment Spending”. Αξίζει να σημειωθεί ότι τα ανοικτά δεδομένα που εντάσσονται στην κατηγορία “Goverment Spending”, μπορούν να ανακτηθούν μέσω της Διασύνδεσης Προγραμματισμού Εφαρμογών (API) της Διαύγειας και ότι η αξιοπιστία τους εξαρτάται από την πληρότητα των μεταδεδομένων που συνοδεύουν το έγγραφο της κάθε δαπάνης, με την πληρότητα και την αντιστοιχία δεδομένων-μεταδεδομένων να κρίνετε αρκετές φορές ελλιπής. Από την άλλη, υπολείπεται στις κατηγορίες “Company Register”, “Election Results”, “Locations” και “Land Ownership”.
Τα αποτελέσματα του Open Data Index συμπληρώνουν αυτά της έκθεσης του Υπουργείου Διοικητικής Ανασυγκρότησης για τα ανοικτά δεδομένα στην Ελλάδα.
