Το Ίδρυμα Ανοικτής Γνώσης Ελλάδος βρίσκεται για ακόμη μια φορά στην πρωτοπορία και έπειτα από πολύμηνες διαβουλεύσεις αναλαμβάνει καθήκοντα Εποπτικού οργάνου του Δήμου Αθηναίων για την αποτελεσματικότερη συμμετοχή της δημοτικής αρχής στην πρωτοβουλία «Σύμπραξη για την Ανοικτή Διακυβέρνηση (Open Government Partnership – OGP).
Η Open Government Partnership περιλαμβάνει 75 χώρες και 150 τοπικές κυβερνήσεις, που εκπροσωπούν περισσότερους από δύο δισεκατομμύρια ανθρώπους και χιλιάδες οργανώσεις. Είναι μια παγκόσμια πρωτοβουλία που ξεκίνησε το 2011 όταν ηγέτες κυβερνήσεων και οργανώσεων της Κοινωνίας των Πολιτών συναντήθηκαν για να δημιουργήσουν μια μοναδική σύμπραξη, η οποία συνδυάζει την ισχυρή βούληση για την προώθηση της διαφανούς, συμμετοχικής, χωρίς αποκλεισμούς και υπεύθυνης διακυβέρνησης. Ήδη από το 2016, το Ίδρυμα Ανοικτής Γνώσης Ελλάδος προετοίμαζε το έδαφος, επιδιώκοντας την συμμετοχή και την συνεργασία κυβερνητικών φορέων, πολιτών και άλλων ενδιαφερόμενων μερών, με ποικίλες δράσεις για την προώθηση των ανοικτών δεδομένων και των πρωτοβουλιών ανοικτής διακυβέρνησης. Γι’ αυτό τον λόγο είχε διοργανώσει, σε συνεργασία με το τότε Υπουργείο Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης και το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης την εκδήλωση «Open Government: Participate, Propose and Be Heard! Conformation of the Third National Action Plan 2016-2018». Μερικά από τα σημαντικότερα επιτεύγματα, της εκδήλωσης ήταν η ενημέρωση για τα ανοικτά δεδομένα, οι τρόποι επίτευξης της διαφάνειας σε όλα τα επίπεδα και ενίσχυση της συμμετοχής στις διαδικασίες διαβούλευσης.
Ο Δήμος Αθηναίων στο OGP local
Οι Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης είναι κοντά στους πολίτες και το έργο τους έχει πιο άμεσο αντίκτυπο στην καθημερινότητά τους, συγκριτικά με το έργο της κεντρικής διακυβέρνησης. Αυτοί οι οργανισμοί είναι συχνά πιο ευκίνητοι και γι’ αυτό η συμμετοχή τους στο OGP local είναι σημαντική. Τον Απρίλιο του 2024 ο Δήμος Αθηναίων έγινε ο πρώτος και μοναδικός Δήμος της Ελλάδας που εντάσσεται στο OGP Local, επιδιώκοντας τη παροχή κινήτρων συμμετοχής στους πολίτες και τη λογοδοσία της τοπικής αυτοδιοίκησης μέσω της αξιοποίησης της ψηφιακής τεχνολογίας και των ανοικτών δεδομένων.
Όπως σημειώνει σε επιστολή του ο Παναγιώτης-Πάρης Χαρλαύτης, Αντιδήμαρχος Παιδείας, Ψηφιακής Διακυβέρνησης, Περιουσίας και Δόμησης του Δήμου Αθηναίων, “Κοινή αφετηρία αποτελεί η πεποίθηση ότι η ανοικτή γνώση και τα ανοικτά δεδομένα δεν είναι απλώς εργαλεία τεχνολογικής καινοτομίας, αλλά κρίσιμες προϋποθέσεις για τη Δημοκρατία, την κοινωνική δικαιοσύνη και την ανάπτυξη ενός πιο συμμετοχικού μοντέλου διακυβέρνησης. Όπως το Ίδρυμα Ανοικτής Γνώσης Ελλάδας αναδεικνύει τη σημασία της συνεργασίας μεταξύ διοίκησης, Κοινωνίας των Πολιτών και επιχειρήσεων για τη μετατροπή της πληροφορίας σε δράση με κοινωνικό αντίκτυπο, έτσι και το OGP Local επιδιώκει να μετασχηματίσει τη λειτουργία του Δήμου μέσα από τη συν-διαμόρφωση πολιτικών με τους πολίτες και τους τοπικούς φορείς”.
Ο ρόλος του Ιδρύματος Ανοικτής Γνώσης Ελλάδος
Το Εποπτικό Όργανο διαδραματίζει καίριο ρόλο στη διαδικασία του σχεδίου δράσης του Δήμου Αθηναίων. Η επιλογή του Ιδρύματος Ανοικτής Γνώσης Ελλάδος ως Εποπτικό Όργανο δεν ήταν καθόλου τυχαία, καθώς ως ανεξάρτητος οργανισμός θα συμβάλει στην τήρηση των αρχών της ανοικτής διακυβέρνησης, στην παρακολούθηση της προόδου των δράσεων και την διάχυση καλών πρακτικών. Αναλυτικότερα οι αρμοδιότητες και οι δραστηριότητες του Ιδρύματος Ανοικτής Γνώσης Ελλάδος επί του παρόντος είναι:
- Συλλογή αποδεικτικών στοιχείων και αξιολόγηση της διαδικασίας συν-δημιουργίας του σχεδίου δράσης: Απαιτείται η ολοκλήρωση μιας ηλεκτρονικής αναφοράς, η οποία θα αξιολογεί τον βαθμό και την ποιότητα της διαδικασίας συν-δημιουργίας του σχεδίου δράσης.
- Συλλογή αποδεικτικών στοιχείων και αξιολόγηση των αποτελεσμάτων των ολοκληρωμένων δεσμεύσεων: Απαιτείται η αξιολόγηση κάθε δέσμευσης μόλις αυτή υλοποιηθεί πλήρως, συγκεντρώνοντας τα απαραίτητα δεδομένα για να απαντήσει στις ερωτήσεις που παρέχει το OGP μέσω ηλεκτρονικής φόρμας.
- Καθοδήγηση της Τελικής Άσκησης Μάθησης: Στο τέλος του σχεδίου δράσης, το εποπτικό όργανο είναι υπεύθυνο για τη διεξαγωγή και τεκμηρίωση μιας άσκησης αναστοχασμού και μάθησης. Αυτή η άσκηση στοχεύει στη συζήτηση με τους εμπλεκόμενους φορείς του σχεδίου δράσης σχετικά με τις επιτυχίες, καθώς και τις βελτιώσεις που θα μπορούσαν να γίνουν σε επόμενη φάση.
