Των Δέσποινα Μάντζιαρη
και Κοσμά Παναγιωτίδη
Στην Αίθουσα του δημοτικού Συμβουλίου του Δήμου Θεσσαλονίκης διεξήχθη στα τέλη του περασμένου μήνα η συνάντηση εργασίας για το πρόγραμμα «Θεσσαλονίκη 2030. Στρατηγική για την Αστική Ανθεκτικότητα». Σε αυτή κλήθηκαν από το Δήμο και την Παγκόσμια Τράπεζα, οι οποίοι είναι επικεφαλής της όλης πρωτοβουλίας, τοπικοί φορείς και εκπρόσωποι της Πολιτείας, ώστε να τους γνωστοποιηθεί ο σκοπός του έργου και να τους ζητηθεί η έμπρακτη στήριξη και συμμετοχή τους, με την παροχή δεδομένων που διατηρούν στην κατοχή τους και θα μπορούσαν να συμβάλουν καθοριστικά στην ολοκλήρωση του σχεδίου για την Αστική Ανθεκτικότητα της Θεσσαλονίκης.
Αστική Ανθεκτικότητα είναι η ικανότητα κατοίκων, κοινοτήτων, θεσμών, επιχειρήσεων και δομών μιας πόλης να επιβιώνουν, να προσαρμόζονται και να εξελίσσονται ανεξάρτητα από τις χρόνιες πιέσεις και τις καταστάσεις έκτακτης ανάγκης που τυχόν αντιμετωπίζουν. Σε αυτό το πλαίσιο, η Θεσσαλονίκη, ως η δεύτερη μεγαλύτερη πόλη σε πληθυσμό στην Ελλάδα, ακολουθεί το ευρωπαϊκό παράδειγμα άλλων μεγαλουπόλεων και συνεργάζεται με την Παγκόσμια Τράπεζα για την κατάρτιση ενός ολοκληρωμένου σχεδίου δράσης που θα θωρακίσει την πόλη από πιθανούς κινδύνους και καταστροφές, όπως σεισμοί, πλημμύρες, υποχώρηση εδάφους, ρύπανση αέρα κ.α.
Για να στοιχειοθετήσει ένα πλήρες πλάνο που να ανταποκρίνεται στην επαρκή διαχείριση πιθανών κρίσεων, όπως οι παραπάνω, ο Δήμος Θεσσαλονίκης συνεργάζεται με την Παγκόσμια Τράπεζα και καλεί φορείς τις πόλης, όπως η Πυροσβεστική Υπηρεσία, το ΑΠΘ, η ΕΥΑΘ, η Εταιρεία Παροχής Φυσικό Αερίου κ.α. να συμβάλλουν στο εγχείρημα παρέχοντας για τις ανάγκες του έργου τα πιθανά “risk data” που έχουν στην διάθεσή τους και θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν στην ενίσχυση ανθεκτικότητας της Θεσσαλονίκης.
Κατ’ επέκταση τα “risk data for a Resilient City” είναι δεδομένα που θα μπορούσαν να βοηθήσουν στην αντιμετώπιση μιας πιθανής κρίσης στην πόλη -π.χ. η γεωγραφική θέση σχολείων και η αντισεισμική τους προστασία ή γεωγραφικές συντεταγμένες πυροσβεστικών κρουνών για την αντιμετώπιση μίας πιθανής πυρκαγιάς κλπ. Το σχέδιο ενίσχυσης της ανθεκτικότητας της Θεσσαλονίκης, περιλαμβάνει κάθε μορφής πιθανή κρίση, ακόμη και εκδήλωσης tsunami στον Θερμαϊκό κόλπο ή τυφώνα, παρόλο που οι πιθανότητες για την δημιουργία τέτοιων ακραίων φαινομένων είναι ελάχιστες, με βάση την τοποθεσία της περιοχής.
Στην όλη προσπάθεια πρωτοστατεί και το Ίδρυμα Ανοικτής Γνώσης Ελλάδος (OK Greece) καθώς έχει αναλάβει να δημιουργήσει την πλατφόρμα που θα φιλοξενήσει το σύνολο των risk data που υπάρχουν ήδη διαθέσιμα ή πρόκειται να διατεθούν από τους αρμόδιους φορείς και τις τοπικές δομές. Διαθέτοντας εξειδικευμένη τεχνογνωσία πάνω στην ανάλυση και το άνοιγμα δεδομένων το Ίδρυμα Ανοικτής Γνώσης Ελλάδος δημιούργησε μία πλατφόρμα φιλική προς τον χρήστη που επιτρέπει την εκχώρηση, το κατέβασμα, την επεξεργασία δεδομένων, ενώ παρέχει λεπτομέρειες για τα μεταδεδομένα και τον τύπο των δεδομένων που περιλαμβάνει το κάθε διαθέσιμο dataset.
Στην παρουσίαση της πλατφόρμας thessgeonode.okfn.gr, ο κ. Ευάγγελος Χονδροκώστας, Developer και Data Scientist του OK Greece και Short term Consultant στην Παγκόσμια Τράπεζα, προχώρησε σε μία λεπτομερή προσομοίωση του πώς ένας χρήστης -φορέας ή πολίτης- μπορεί να χρησιμοποιήσει ελεύθερα και εύκολα την πύλη ανοικτών δεδομένων για την ανθεκτικότητα της πόλης. Ο κ. Χονδροκώστας μίλησε για τον τρόπο που μπορεί να συνδεθεί ο χρήστης, με την δημιουργία προφίλ στην πλατφόρμα, καθώς και για την δυνατότητα που έχει για μία προσωποποιημένη εμπειρία πάνω σε δεδομένα που αφορούν κάποια πιθανή κρίση που τον ενδιαφέρει, με τη δημιουργία online διαδραστικού χάρτη της περιοχής του. Επιπλέον, ο ίδιος αναφέρθηκε και σε ένα σύστημα αξιολόγησης «πέντε αστέρων», που θα προσφέρει στον χρήστη την δυνατότητα να βαθμολογήσει τα σύνολα δεδομένων, ως προς την καλή ποιότητα περιεχομένου τους.
Από την πλευρά του, ο Πρόεδρος του OK Greece Δρ. Χαράλαμπος Μπράτσας μίλησε για την επί χρόνια συνεργασία του Ιδρύματος Ανοικτής Γνώσης Ελλάδος με τον Δήμο Θεσσαλονίκης επάνω σε ζητήματα Ανοικτών Δεδομένων, καθώς και για τη σημασία του έργου, αλλά και για το ισχύον θεσμικό πλαίσιο που αφορά τα ανοικτά δεδομένα στην Ελλάδα, καλώντας σε συμμετοχή όλους τους εμπλεκόμενους φορείς. «Ο Δήμος Θεσσαλονίκης πρωτοστατεί σε sites και εφαρμογές που αφορούν ανοικτά δεδομένα και είναι ένας από τους πρώτους Δήμους στη χώρα που στηρίζει ανάλογες προσπάθειες και ανοίγει τα δεδομένα του. Για το λόγο αυτό, πιστεύω ότι πρέπει να ενισχυθεί και να υποστηριχθεί η προσπάθειά του από όλους τους φορείς, καθώς θα αποτελέσει και ένα καλό use case και για άλλους Δήμους σε όλο τον κόσμο», δήλωσε ο κ. Μπράτσας, ο οποίος συμπλήρωσε ότι το Φεστιβάλ Ανοικτής Γνώσης (OKFestival), ένα σημαντικό, παγκόσμιο γεγονός που θα γίνει για πρώτη φορά στην Ελλάδα το Μάιο του 2018 και πρόκειται να φιλοξενηθεί από το OK Greece στην πόλη της Θεσσαλονίκης, θα αποτελέσει μια καλή ευκαιρία να παρουσιαστούν τα αποτελέσματα αυτού του project σε πρωτοπόρους από όλο τον κόσμο. Τέλος, ο κ. Μπράτσας επεσήμανε ότι το OK Greece με τον συμβουλευτικό ρόλο που διατηρεί στα τεχνικά κομμάτια του project, φιλοδοξεί η δημιουργία της πλατφόρμας για τα risk data, που δημιούργησε η ομάδα του, «να αποτελέσει ένα αξιόπιστο και προσβάσιμο εργαλείο που θα βελτιώσει το risk management system της πόλης της Θεσσαλονίκης».
