Μία στις δέκα βάσεις εθνικών δεδομένων είναι ανοικτές και διαθέσιμες, σύμφωνα με την τρίτη ετήσια έρευνα Open Data Barometer που έγινε από το World Wide Web Foundation.
Η έρευνα εξετάζει διαφορετικές κατηγορίες δεδομένων, όπως για παράδειγμα το περιβάλλον και η εκπαίδευση, σε 92 χώρες .
Το 90% των κρατικών δεδομένων παραμένουν ακόμα κλειστά, σχεδόν το ίδιο ποσοστό με την περσινή έκδοση της έρευνας. Στο Barometer αναφέρεται μάλιστα ότι παρά τη ραγδαία αύξηση των κυβερνητικών σχεδίων και πολιτικών σχετικά με τα ανοικτά δεδομένα, τα πιο ουσιαστικά και σημαντικά είναι μη διαθέσιμα στους πολίτες.
Πάνω από τις μισές χώρες έχουν ήδη σε λειτουργία πρωτοβουλία ανοικτών δεδομένων όπως και καταλόγους με ανοικτά δεδομένα, τα οποία είναι διαθέσιμα για χρήση. Ταυτόχρονα ένας σημαντικός αριθμός των υπόλοιπων χωρών ξεκινούν ανάλογες πρωτοβουλίες.
«Οι πρωτοβουλίες ανοικτών δεδομένων δεν μπορούν να είναι αποτελεσματικές αν δεν συνοδεύονται από μια κουλτούρα ανοικτότητας, όπου οι πολίτες ενθαρρύνονται να κάνουν ερωτήσεις και να συμμετέχουν, καθώς και από ένα νομικό πλαίσιο» υπογραμμίζεται στην έρευνα.
Τα ανοικτά δεδομένα δεν έχουν ακόμα υποστηριχτεί από το νόμο ή από κάποια πολιτική, ενώ τα υπάρχοντα νομικά πλαίσια που αναφέρονται σε πρωτοβουλίες ανοικτών δεδομένων είναι ιδιαίτερα αδύναμα. Αυτό αποτελεί, όπως αναφέρεται στο Barometer, απόρροια της τάσης των κρατών να αντιμετωπίζουν τα ανοικτά δεδομένα σαν ένα πείραμα χωρίς μακροπρόθεσμη πολιτική για την εφαρμογή του.
Ιδιαίτερα μετά την υιοθέτηση των 17 στόχων για βιώσιμη ανάπτυξη, η ανάγκη για το άνοιγμα των δεδομένων γίνεται ακόμα πιο επιτακτική. Ωστόσο, όπως δείχνει και η έρευνα, υπάρχουν πολλά που πρέπει να υλοποιηθούν. Πιο συγκεκριμένα, μόνο ένα μικρό ποσοστό κρατών παρέχει πρόσβαση σε δεδομένα, χρήσιμα για τους στόχους, όπως είναι για την υγεία, την εκπαίδευση, τις δημόσιες δαπάνες, την απογραφή. Σε γενικές γραμμές υπάρχει καθυστέρηση στην εκτέλεση και την επίδραση των δεσμεύσεων για τα ανοικτά δεδομένα, ενώ η διάθεση των δεδομένων και η δυνατότητα της ανοικτότητας είναι υπαρκτή κυρίως στις πλούσιες χώρες.
Άλλο ένα σημαντικό ζήτημα που προκύπτει από την έρευνα είναι το γεγονός ότι 26 από τις 30 χώρες με τα υψηλότερα ποσοστά έχουν και δυνατή οικονομία. Χώρες όπως για παράδειγμα της Αφρικής με λιγότερους πόρους είναι αρκετά πίσω στην διάθεση δεδομένων. Αυτό έχει ως συνέπεια να δημιουργείται ένα μεγάλο χάσμα και να αυξάνεται η ανισότητα των χωρών.
Τα αποτελέσματα δείχνουν ότι το κίνημα των ανοικτών δεδομένων βρίσκεται σε ένα σημείο καμπής, όπως συμπεραίνει η αναφορά, ενώ τονίζει τη σημασία ύπαρξης ισχυρών νόμων περί της ιδιωτικής ζωής, νομοθεσίας για την ελευθερία της πληροφόρησης και του δικαιώματος της πρόσβασης σε δεδομένα.
Πηγές: Open Data Barometer, FreedomInfo.org
