Η Βιβλιοθήκη & Κέντρο Πληροφόρησης του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (ΒΚΠ ΑΠΘ) συνεργάστηκε για τρίτη χρονιά με το Ίδρυμα Ανοικτής Γνώσης Ελλάδας (OKFN GR) διοργανώνοντας διημερίδα με αφορμή τη διεθνή δράση ενημέρωσης για την ανοικτή πρόσβαση ‘Open Access Week’. Τις δύο προηγούμενες χρονιές οι εκδηλώσεις της ΒΚΠ επικεντρώθηκαν στην παρουσίαση των υπηρεσιών ανοικτής πρόσβασης που αυτή προσφέρει. Για το 2016 το ενδιαφέρον εστιάστηκε στο μέλλον και στο πώς η ΒΚΠ μπορεί να συνδράμει σε καινοτόμες δράσεις. Έτσι επιλέχθηκε ως κύριος άξονας των φετινών δράσεων “Η Ανοικτή Επιστήμη στην πράξη” με στόχο να αναδειχθούν μέσα από τις ομιλίες και τα εργαστήρια ευκαιρίες συνεργασίας για την ανάπτυξη πρωτοποριακών υπηρεσιών πληροφόρησης και υποστήριξης της έρευνας στο ΑΠΘ.
Η πρώτη ημέρα της διημερίδας (24 Οκτωβρίου) ήταν αφιερωμένη στα ανοικτά δεδομένα και οι παρουσιάσεις που έγιναν ανέδειξαν την ετοιμότητα διαφόρων τμημάτων του ΑΠΘ για την υποστήριξη των ερευνητών του ΑΠΘ σε θέματα διαχείρισης ερευνητικών δεδομένων. Ο κ.Κορόσογλου από το Κέντρο Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης ΑΠΘ (ΚΗΔ) παρουσίασε τις υποδομές που διαθέτει το ΚΗΔ για τη διαχείριση ερευνητικών δεδομένων. Ο Δρ.Παπαπαναγιώτου, επικεφαλής Τμήματος Marketing, Προγραμματισμού & Ανάπτυξης στον Ειδικό Λογαριασμό Κονδυλίων Έρευνας ΑΠΘ (ΕΛΚΕ ΑΠΘ) παρουσίασε τις πιο συχνές ερωτήσεις και προβληματισμούς που τίθενται σχετικά με την ανοικτή πρόσβαση και τα ερευνητικά δεδομένα στο πλαίσιο υποβολής προτάσεων στο πρόγραμμα Horizon 2020. Ο κ. Χατζηγιάννης, στέλεχος του Γραφείου Μεταφοράς Τεχνολογίας ΕΛΚΕ ΑΠΘ, παρουσίασε το νεοσύστατο Γραφείο Μεταφοράς Τεχνολογίας και θέματα που προκύπτουν όσον αφορά την ανοικτή καινοτομία. Η κα. Ζαπουνίδου, βιβλιοθηκονόμος στη ΒΚΠ ΑΠΘ, παρουσίασε το αντικείμενο εργασίας και τα απαιτούμενα προσόντα των βιβλιοθηκονόμων δεδομένων (data librarians – databrarians). Η πρώτη ημέρα ολοκληρώθηκε με το εργαστήριο “Open Data Census” που διοργάνωσαν εκ μέρους του OKFN Ελλάδος ο Δρ.Μπράτσας και ο κ. Πάσσας. Τα οριστικά αποτελέσματα του εργαστήριου θα κοινοποιηθούν το προσεχές χρονικό διάστημα στην ιστοσελίδα του OKF Greece. Την πρώτη ημέρα της διημερίδας παρακολούθησαν 90 άτομα.
Η δεύτερη ημέρα της διημερίδας ήταν αφιερωμένη στο ψηφιοποιημένο υλικό της ΒΚΠ ΑΠΘ και στους πολλαπλούς τρόπους αξιοποίησής του. Ο κ. Αμανατίδης από την ομάδα ψηφιοποίησης της ΒΚΠ παρουσίασε τις συλλογές ψηφιοποιημένου υλικού που διατίθενται ελεύθερα μέσω της Ψηφιοθήκης. Καθηγητές και καθηγήτριες του ΑΠΘ παρουσίασαν πώς χρησιμοποιούν το υλικό της Ψηφιοθήκης στην εκπαιδευτική και ερευνητική πράξη. Μάλιστα ανέδειξαν ιδέες για περαιτέρω αξιοποίηση του υλικού στο πλαίσιο νέων ερευνητικών πεδίων, όπως είναι οι ψηφιακές ανθρωπιστικές επιστήμες (digital humanities), και πρότειναν συνεργασίες με φορείς εντός και εκτός του ΑΠΘ για τον εμπλουτισμό του υλικού της Ψηφιοθήκης. Όλοι οι ομιλητές και οι ομιλήτριες ανέδειξαν την ανάγκη εμπλουτισμού όχι μόνο με περισσότερο υλικό, αλλά και με περισσότερη πληροφορία σχετικά με τις ίδιες τις συλλογές. Οι καθηγητές και καθηγήτριες που συμμετείχαν: κ.Βαρελάς, κα. Τικτοπούλου και κ.Τζιφόπουλος από το Τμήμα Φιλολογίας, κα. Δημητρούλια από το Τμήμα Γαλλικής Γλώσσας και Λογοτεχνίας, κα. Παπαβραμίδου από το Τμήμα Ιατρικής. Ακόμα συμμετείχε και η μεταπτυχιακή φοιτήτρια κα. Κοϊδάκη, μέλος του νεοσύστατου εργαστηρίου ψηφιακών ανθρωπιστικών επιστημών του τμήματος Φιλολογίας ΑΠΘ, DigiNES. Η δεύτερη ημέρα ολοκληρώθηκε με τη διοργάνωση δύο εργαστηρίων από το Wikimedia User Group Greece και τον κ.Σταμπουλή. Και τα δύο εργαστήρια, “Εργαστήρι εμπλουτισμού της Wikipedia και Wikidata με βιβλιογραφικές αναφορές” και “Ανάρτηση αρχειακού υλικού σε Wikisouce, Wikidata, και Wikimedia Commons”, ανέδειξαν νέους τρόπους αξιοποίησης της βιβλιογραφικής πληροφορίας και του ψηφιοποιημένου υλικού στο πλαίσιο του δημόσιου τομέα (Public domain) και για την υποστήριξη της ανοικτής γνώσης. Τη δεύτερη ημέρα της διημερίδας παρακολούθησαν 120 άτομα.
Στο πλαίσιο της διημερίδας διοργανώθηκε έκθεση αφισών όπου παρουσιάστηκαν υπηρεσίες ανοικτής πρόσβασης από τη ΒΚΠ ΑΠΘ και από άλλες ακαδημαϊκές βιβλιοθήκες, μέλη του Συνδέσμου Ελληνικών Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών. Συγκεκριμένα μας τίμησαν με τη συμμετοχή τους οι ακαδημαϊκές βιβλιοθήκες των παρακάτω ιδρυμάτων: Πανεπιστήμιο Μακεδονίας, Πανεπιστήμιο Πατρών, Πανεπιστήμιο Αιγαίου, ΤΕΙ Ηπείρου. Τέλος στην έκθεση αφισών συμμετείχαν και περιφερειακές βιβλιοθήκες της ΒΚΠ ΑΠΘ παρουσιάζοντας αξιόπιστες πηγές ανοικτής πρόσβασης.
Η διημερίδα προβλήθηκε από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης της ΒΚΠ, του OKFN GR και άλλων φορέων. Χρησιμοποιήθηκε το hashtag #AUThOAWeek2016 το οποίο είχε περισσότερες από 13.000 προβολές (views) στο Facebook και 7.200 προβολές στο Twitter (tweet impressions).
Η διοργάνωση εκδηλώσεων στο πλαίσιο της Διεθνούς Εβδομάδας Ανοικτής Πρόσβασης εξελίσσεται σε θεσμό για τη Βιβλιοθήκη του ΑΠΘ. Με τη συνδρομή του Συνδέσμου Ελληνικών Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών και του Ιδρύματος για την Ανοικτή Γνώση Ελλάδας η Βιβλιοθήκη και Κέντρο Πληροφόρησης ΑΠΘ ήδη σχεδιάζει τη διοργάνωση για την Open Access Week 2017 με στόχο την περαιτέρω προώθηση της ανοικτής πρόσβασης στην ελληνική ακαδημαϊκή κοινότητα.
