Δημόσιος Τομέας (Public Domain) στην Ελληνική νομοθεσία
Μαρίνος Παπαδόπουλος
Δικηγόρος J.D., M.Sc., Ph.D. (cand.)
Legal Lead Creative Commons Greece | OKFN Greece Steering Committee Member
E: marinos@marinos.com.gr | URL: www.marinos.com.gr | FB: http://www.facebook.com/marinos.papadopoulos.77
Το Ίδρυμα Ανοικτής Γνώσης Ελλάδας (Open Knowledge Foundation Greece) που εκπροσωπεί και προωθεί στην Ελλάδα τους σκοπούς του διεθνούς οργανισμού Open Knowledge Foundation, (1) υποστηρίζει κάθε προσπάθεια που γίνεται στην Ελλάδα αναφορικά με την προώθηση της «Ανοικτότητας» («Openness») και του «δημόσιου τομέα» («public domain»). Σχεδόν όλοι οι σύγχρονοι υπέρμαχοι της ενίσχυσης του «δημοσίου τομέα» («public domain») επισημαίνουν την σπουδαιότητα αυτού και τις κοινωνικές προεκτάσεις που έχει στα πλαίσια της Δημοκρατίας η ύπαρξη ενός προστατευμένου νομοθετικά «δημόσιου τομέα» η οποία μπορεί και πρέπει να συντελείται στα πλαίσια της νομοθεσίας για την προστασία της πνευματικής ιδιοκτησίας. Από τους πιο σημαντικούς υπέρμαχους του «δημόσιου τομέα» είναι πολλοί διεθνούς φήμης καθηγητές πανεπιστημίου, επιστήμονες και ακτιβιστές υπέρ του «δημόσιου τομέα» όπως οι Yochai Benkler, (2) Lawrence Lessig, (3) James Boyle, (4) Pamela Samuelson, (5) Jessica Litman, (6) Jerome Reichman, (7) Mark Rose, (8) Mark Lemley, (9) Julie Cohen, (10) Jonathan Zittrain, (11) Charles Nesson, (12) Diane Zimmerman, (13) Brad Sherman, (14) Michael Birnhack , (15) Charlotte Hess και (πρόσφατα αποβιώσασα) Elinor Ostrom, (16) Severine Dussolier, (17) Lucy Guibault, (18) Jane Ginsburg, (19) Bernt Hugenholtz, (20) Rosmary Coombe, (21) και William V. Caenegem, (22) Σχεδόν όλοι έχουν διατυπώσει επικριτική στάση έναντι του ισχύοντος νομοθετικού πλαισίου για την πνευματική ιδιοκτησία εκ του οποίου φαίνεται οτι ο εντεινόμενος νομοθετικός υπερ-προστατευτισμός των δικαιωμάτων των δημιουργών και δικαιούχων, ενισχυμένων πλέον με τεχνολογικά μέτρα προστασίας τύπου DRM για την πνευματική τους ιδιοκτησία, οδηγεί σ’ένα απαράμιλλο «περίβλημα προστασίας» («enclosure movement») στην πνευματική ιδιοκτησία το οποίο ήταν μάλλον αδιανόητο στο παρελθόν και το οποίο ουδέποτε αποτελούσε αυτοσκοπό για την πνευματική ιδιοκτησία σε όλη τη νομική ιστορία της. (23) Και επιπλέον, ο υπερ-προστατευτισμός αυτός στην πνευματική ιδιοκτησία περιορίζει για το κοινωνικό σύνολο τις δυνατότητες πρόσβασης και χρήσης των έργων των δημιουργών ακόμη και στις περιπτώσεις ιδιωτικής χρήσης—ιδιωτική αναπαραγωγή—που στερείται εμπορικού σκοπού καταστατηγώντας στην πράξη ακόμη και αυτές τις υφιστάμενες διατάξεις στον Ελληνικό νόμο (αρ.18 ν.2121/1993) για το νόμιμο περιορισμό στο δικαίωμα της πνευματικής ιδιοκτησίας αναφορικά με την ιδιωτική αναπαραγωγή.
Όλοι εκ των παραπάνω αναφερομένων προσωπικοτήτων και επιστημόνων διεθνούς αναγνωρισιμότητας και πολλοί άλλοι συνάδελφοί τους, υποστηρίζουν οτι η στενή αντίληψη περί του αποκλειστικού και απόλυτου χαρακτήρα του δικαιώματος της πνευματικής ιδιοκτησίας του δημιουργού ή δικαιούχου, όπως έχει διαμορφωθεί από την σύγχρονη νομοθεσία, και ο υπερ-προστατευτισμός αυτής ενισχυμένος με τεχνολογικούς περιορισμούς παρέχει, εντέλει, ανεπαρκείς εγγυήσεις για τη διαμόρφωση κοινωνικής πολιτικής ικανής να προωθήσει τα συμφέροντα του κοινωνικού συνόλου αναφορικά με την πρόσβαση σε λογοτεχνικά, πολιτιστικά και επιστημονικά έργα και τη χρήση αυτών κατά τρόπο που αφενός δεν ζημιώνει τους δημιουργούς αφετέρου τονώνει τη δημιουργικότητα στην αγορά επ’ωφελεία του κοινωνικού συνόλου. (24)
Όλο και περισσότερο έντονες γίνονται οι απόψεις εκείνων που υποστηρίζουν οτι είναι αναγκαία η αναθεώρηση του υφιστάμενου νομοθετικού πλαισίου για την προστασία της πνευματικής ιδιοκτησίας αφού το υφιστάμενο νομικό πλαίσιο δεν εξισορροπεί πλέον τα αντικρουόμενα συμφέροντα των δημιουργών ή δικαιούχων από τη μιά μεριά και των χρηστών των έργων από την άλλη. Προς την κατεύθυνση της ζητούμενης ισορροπίας στην πνευματική ιδιοκτησία στρέφεται το αίτημα της νομοθετικής ρύθμισης για την προστασία του «δημοσίου τομέα» («public domain») αναθεωρώντας το υφιστάμενο νομικό πλαίσιο της πνευματικής ιδιοκτησίας το οποίο φαίνεται οτι με τον υπερ-προστατευτισμό του δημιουργού και δικαιούχου ευνοεί τον λεγόμενο «πληροφοριακό καπιταλισμό» ο οποίος αντίκεται σε κάθε έννοια «δημοσίου τομέα». (25)
Η προστασία του «δημοσίου τομέα» έχει ήδη μπει στην agenda του Παγκόσμιου Οργανισμού Πνευματικής Ιδιοκτησίας (WIPO). Στη Σύσταση υπ’αριθμό 16 της WIPO Development Agendα (26) ο Παγκόσμιος Οργανισμός Διανοητικής Ιδιοκτησίας αναφέρει τα εξής: «consider the preservation of the public domain within WIPO’s normative processes and deepen the analysis of the implications and benefits of a rich and accessible public domain.» Επίσης, στη Σύσταση υπ’αριθμό 20 ο Παγκόσμιος Οργανισμός Διανοητικής Ιδιοκτησίας αναφέρει ότι στους σκοπούς του εντάσσονται δράσεις που: «promote norm-setting activities related to IP that support a robust public domain in WIPO’s Member States, including the possibility of preparing guidelines which could assist interested Member States in identifying subject matters that have fallen into the public domain within their respective jurisdictions.» Η δέσμευση του WIPO για την προστασία του «public domain» ενδεικνύει μια διεθνή, πλέον, τάση προς την κατεύθυνση της θεσμικά προβλεπόμενης προστασίας του «δημοσίου τομέα» που, ωστόσο, σήμερα είναι πλημμελής ή ελλιπής στα περισσότερα δικαιικά συστήματα για την προστασία της πνευματικής ιδιοκτησίας, συμπεριλαμβανομένου αυτού της Ελλάδας. (27)
Από τις διατάξεις της Ελληνικής νομοθεσίας για τα έργα που τελούν στο «δημόσιο τομέα» γίνεται κατανοητό οτι αυτή—όπως και οι περισσότερες άλλες εθνικές νομοθεσίες στην Ευρώπη—περιέχουν προβλέψεις για έργα στο public domain που περιγράφουν τη λεγόμενη «παραδοσιακή» αντίληψη περί το public domain. Δηλαδή, την αντίληψη εκείνη που θέλει το «δημόσιο τομέα» να προσδιορίζεται αρνητικά σε σχέση με την προστασία της πνευματικής ιδιοκτησίας. Σ’αυτόν τον ορισμό του «δημοσίου τομέα» υπάγονται έργα στα οποία δεν έχουν ισχύ τα πνευματικά δικαιώματα. Ωστόσο, η σύγχρονη αντίληψη περί του «δημοσίου τομέα» κινείται προς την κατεύθυνση της κατανόησής του, αλλά και του προσδιορισμού του στο νόμο, όχι αρνητικά ως το πεδίο εκείνο που δεν χρήζει προστασίας ενόψει έλλειψης ισχύος δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας, αλλά θετικά ως το πεδίο εκείνο που χρήζει ιδιαίτερης προστασίας γιατί ενόψει αυτής επιτρέπεται στο σύστημα των κανόνων της πνευματικής ιδιοκτησίας να λειτουργεί χωρίς να επιτρέπει στους δημιουργούς ή δικαιούχους να ιδιοποιούνται σφετεριζόμενοι στοιχεία του «δημοσίου τομέα» και στερώντας το κοινωνικό σύνολο από αυτά. (28) Η σύγχρονη αντίληψη περί του «δημοσίου τομέα» και προς τον θετικό προσδιορισμό της έννοιας αυτού συνάγεται πλέον και από δικαστικές αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου. (29)
Η αναθεώρηση στη νομοθεσία για την πνευματική ιδιοκτησία των διατάξεων εκείνων που αφορούν στην αναγνώριση και προστασία του «δημόσιου τομέα» («public domain») είναι θέμα που πρέπει να μπει στην agenda της Ελληνικής νομοθετικής εξουσίας και, επιπλέον, να υπάρξει δημόσια διαβούλευση γι’αυτό. Η εν λόγω αναθεώρηση θα πρέπει να λάβει υπόψη της αφενός τις σύγχρονες διατυπωθείσες θεωρίες περί το «public domain» που προσδιορίζουν αυτό κατά τρόπο θετικό και όχι κατά τρόπο αρνητικό, αφετέρου τις διαστάσεις που έχει λάβει το κίνημα για την «Ανοικτότητα» («Openness») την οποία ενθαρρύνει και υποστηρίζει με κάθε τρόπο ο διεθνής φορέας Open Knowledge Foundation (30) και το Ελληνικό παράρτημα αυτού που εδρεύει στη Θεσσαλονίκη και που προσυπογράφει την παρούσα ανακοίνωση. Η «Ανοικτότητα» («Openness») σήμερα επιτυγχάνεται με την ευρεία, πλέον, χρήση παγκοσμίως των εργαλείων για την υλοποίηση αυτής όπως οι άδειες ανοικτού περιεχομένου Creative Commons, οι άδειες GNU GPL, ή πανευρωπαϊκή άδεια EUPL ή άλλες παρόμοιες Copyleft (31) άδειες είτε πρόκειται για αδειοδότηση λογισμικού είτε για αδειοδότηση άλλων έργων λογοτεχνικών, καλλιτεχνικών ή επιστημονικών. Σκοπός όλων αυτών των αδειών είναι η δημιουργία και ο εμπλουτισμός μιας δεξαμενής έργων που θα είναι διαθέσιμα online και για όλο τον κόσμο με τους ελάχιστους δυνατούς περιορισμούς από το Copyright. Δηλαδή, οι άδειες ανοικτού περιεχομένου αποσκοπούν στην δημιουργία και στον εμπλουτισμό του λεγόμενου «semi–commons», μιας κατάστασης όπου τα έργα που αδειοδοτούνται μ’αυτές τις άδειες καθίστανται προσιτά στο κοινό αίροντας τις όποιες δυσκολίες στην πρόσβασή τους αναφορικά σχεδόν μ’όλες τις εξουσίες του δικαιώματος της πνευματικής ιδιοκτησίας· οι χρήστες αυτών των έργων θα μπορούν να τα χρησιμοποιούν με την ίδια ευκολία που χρησιμοποιούν τα έργα που έχουν περιέλθει στο public domain. (32) Κατ’αυτόν τον τρόπο το κίνημα της «Ανοικτότητας» στην ουσία χρησιμοποιεί τους κανόνες της πνευματικής ιδιοκτησίας για να δημιουργήσει με κατάλληλη χρήση αυτών ένα «semi–commons» status quo με έργα που μπορούν όλοι να χρησιμοποιούν στα πλαίσια των κανόνων της πνευματικής ιδιοκτησίας. Η δημιουργία αυτού του status quo που έχει πολλά κοινά χαρακτηριστικά με τον «δημόσιο τομέα» εκλαμβάνεται από πολλούς υποστηρικτές των αδειών ανοικτού περιεχομένου ως προάγγελος της αναθεώρησης της νομοθεσίας για την πνευματική ιδιοκτησία με στόχο, μεταξύ άλλων, την υιοθέτηση νομοθετικής αναγνώρισης και επαρκούς ρύθμισης για τον «δημόσιο τομέα». (33)
Η αναθεώρηση της νομοθεσίας για την πνευματική ιδιοκτησία κατά τρόπο που ν’αναγνωρίζει και ρυθμίζει επαρκώς το «δημόσιο τομέα» κρίνεται από τους υποστηρικτές του κινήματος της «Ανοικτότητας» («Openness») και των διαφόρων αδειών ανοικτού περιεχομένου για την πραγματοποίησή της ως σημαντικό βήμα προς την εξισορρόπηση των συμφερόντων των δημιουργών και δικαιούχων από τη μια μεριά και της ολότητας των χρηστών των έργων από την άλλη. (34) Στη Γαλλία, έχει ήδη αρχίσει ν’αναπτύσσεται στη νομική επιστήμη ο θετικός προσδιορισμός της έννοιας του public domain μέσω της έννοιας του αστικού δικαίου «les choses communes» δηλαδή έννοιας παρόμοιας—αν όχι ίδιας—με την έννοια «commons» που περιγράφεται στο άρθρο 714 του Γαλλικού Αστικού Κώδικα. (35) (36) Είναι καιρός, λοιπόν, ν’αναλογιστούμε και στην Ελλάδα το θετικό προσδιορισμό της έννοιας του «δημοσίου τομέα» («public domain») στο αστικό δίκαιο και δη στο δικαιικό μας σύστημα αναφορικά με το νομικό πλαίσιο για την προστασίας της πνευματικής ιδιοκτησίας.
Παραπομπές:
1 See OKFN at www.okfn.org [last check, Dec.25, 2012].
2 Benkler, Y., (2003), The Political Economy of Commons, European Journal for the Informatics Professional, Upgrade Vol. IV, no.3, June 2003, available at http://www.benkler.org/Upgrade-Novatica%20Commons.pdf [last check, Dec.25, 2012]; the same, (2006), The Wealth of Networks–How Social Production Transforms Markets & Freedom, Yale University Press, available at http://cyber.law.harvard.edu/wealth_of_networks/Main_Page [last check, Sept.8, 2012]; the same and Nissenbaum, H., (2006), Commons-based Peer Production and Virtue, 14 The Journal of Political Philosophy, 4, pp.394-419, available at http://www.nyu.edu/projects/nissenbaum/papers/jopp_235.pdf [last check, Dec.25, 2012]; the same, (1999), Free As Air to Common Use: First Amendment Constrains on Enclosure of the Public Domain, 74 New York Law Review, available at http://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=169330 [last check, Dec.25, 2012]; the same, (2001), Siren Songs and Amish Children: Autonomy, Information and the Law, 76 New York University Law Review, pp.23-113, available at http://www.benkler.org/SirenSongs.pdf [last check, Dec.25, 2012]; the same, (2003), Freedom in the Commons: Towards a Political Economy of Information, 52 Duke Law Journal, pp.1245-1276 , available at http://www.law.duke.edu/shell/cite.pl?52+Duke+L.+J.+1245 [last check, Dec.25, 2012]; the same, (2000), From Consumers to Users: Shifting the Deeper Structures of Regulation Toward Sustainable Commons and User Access, 52 Federal Communications Law Journal, 3, p.561-579, available at http://www.law.indiana.edu/fclj/pubs/v52/no3/benkler1.pdf [last check, Sept.8, 2012]; the same, (2001), Property, Commons, and the First Amendment: Towards a Core Common Infrastructure, Brennan Center for Justice at New York University, available at http://www.benkler.org/WhitePaper.pdf [last check, Dec.25, 2012].
3 Lessig, L., (2001), The Future of Ideas: The Fate of the Commons in a Connected World, Vintage Books, available at http://www.the-future-of-ideas.com [last check, Sept.8, 2012]; the same, (2006), Re-crafting the Public Domain, 18 Yale Journal of Law & Humanities, p.56; the same, (2001), Architecting Innovation, The First Annual Meredith and Kip Frey Lecture in Intellectual Property, Duke University, Mar.23, 2001, video available at http://www.youtube.com/watch?v=XKL0Qy2vRA4 [last check, Dec.25, 2012].
4 Boyle, J., (2003), The Second Enclosure Movement and the Construction of the Public Domain, 66 Law and Contemporary Problems, available at http://www.law.duke.edu/pd/papers/boyle.pdf [last check, Dec.25, 2012]; the same, (2008), The Public Domain: Enclosing the Commons of the Mind, Yale University Press, available at http://yupnet.org/boyle [last check, Dec.25, 2012]; the same, (2006), Tales from the Public Domain: bound by Law?, Duke University Center for the Study of the Public Domain, available at http://www.law.duke.edu/cspd/comics [last check, Dec.25, 2012]; the same, (2007), Cultural Environmentalism and Beyond, 70 Law & Contemporary Problems, pp.5-21, available at http://www.law.duke.edu/shell/cite.pl?70+Law+&+Contemp.+Probs.+5+(spring+2007) [last check, Dec.25, 2012]; the same, (2003), Forward: The Opposite of Property?, 66 Law & Contemporary Problems, pp.1-32, available through http://james-boyle.com [last check, Dec.25, 2012].
5 Samuelson, P., (2003), Mapping the Digital Public Domain: Threats and Opportunities, 66 Law & Contemporary Problems, pp.147-171, available at http://www.law.duke.edu/shell/cite.pl?66+Law+&+Contemp.+Probs.+147+(WinterSpring+2003) [last check, Dec.25, 2012]; the same, (2001), Digital Information, Digital Networks, and the Public Domain, available at http://www.law.duke.edu/pd/papers/samuelson.pdf [last check, Dec.25, 2012].
6 Litman, J., (1990), The Public Domain, 39 Emory Law Journal, pp.965-1023.
7 Reichman, J., and Uhlir, P.F., (2003), A contractually reconstructed research commons for scientific data in a highly protectionist intellectual property environment, 66 Law & Contemporary Problems, pp.315-462, available at http://www.law.duke.edu/shell/cite.pl?66+Law+&+Contemp.+Probs.+315+(WinterSpring+2003) [last check, Dec.25, 2012].
8 Rose, M., (2003), Nine-Tenths of the Law: The English Copyright Debates and the Rhetoric of the Public Domain, 66 Law & Contemporary Problems, pp.75-87, available at http://www.law.duke.edu/shell/cite.pl?66+Law+&+Contemp.+Probs.+75+(WinterSpring+2003) [last check, Dec.25, 2012].
9 Lemley, M.A., (2005), Property, Intellectual Property, and Free Riding, 83 Texas Law Review, pp.1031-1087, available at http://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=582602 [last check, Dec.25, 2012]; the same, (2004), Ex Ante versus Ex Post Justifications for Intellectual Property, 71 University of Chicago Law Review, pp.129-196, available at http://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=494424 [last check, Dec.25, 2012].
10 Cohen, J., (1998), Lochner in Cyberspace: The New Economic Orthodoxy of ‘Rights Management’, 97 Michigan Law Review, 7, available at http://ssrn.com/abstract=128230 [last check, Dec.25, 2012]; the same, (1998), Copyright and the Jurisprudence of Self-Help, 13 Berkeley Technology and Law Journal, pp.1089-1143, available at http://www.law.berkeley.edu/journals/btlj/articles/vol13/Cohen/html/text.html [last check, Dec.25, 2012]; the same, (2000), Copyright and the Perfect Curve, 53 Vanderbilt Law Review, pp.1799- 1823, available at http://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=240590 [last check, Dec.25, 2012].
11 Zittrain, J., (2002), Responses by the Research and Education Communities in Preserving the Public Domain and Promoting Open Access: New Legal Approaches in the Private Sector, National Academy of Sciences, Symposium on the Role of Scientific and Technical Data and Information in the Public Domain, September 6, 2002.
12 Nesson, C., Lessig, L., and Zittrain, J., (1999), Open Code – Open Content – Open Law, Building a Digital Commons, Harvard Law School, available at http://cyber.law.harvard.edu/sites/cyber.law.harvard.edu/files/opencode.session.pdf [last check, Dec.25, 2012].
13 Zimmermann, D.L., (2004), Is There A Right to Have Something to Say? One View of the Public Domain, 73 Fordham Law Review, p.297.
14 Sherman, B. and Wiseman, L., (2006), Towards an Indigenous Public Domain?, Chapter XI in Lucie Guibault and P. Bernt Hugenhotz (eds.) The Future of the Public Domain – Identifying the Commons in Information Law, Kluwer Law International.
15 Birnhack, M., (2006), More or Better? Shaping the Public Domain, Chapter IV in Lucie Guibault and P. Bernt Hugenhotz (eds.) The Future of the Public Domain – Identifying the Commons in Information Law, Kluwer Law International.
16 Elinor Ostrom is the 2009 Nobel Laureate in Economy. Hess, C., and Ostrom, E., (2006), Understanding Knowledge as a Commons—From Theory to Practice, MIT Press; Ostrom, E., (1990), Governing the Commons: The Evolution of Institutions for Collective Action, Cambridge University Press.
17 Dusollier, S., (2009), The public domain in intellectual property: beyond the metaphor of a domain, in Intellectual property and public domain, pp. 31-69; the same, (2008), Le domaine public, garant de l’intérêt public en propriété intellectuelle?, in L’intérêt général et l’accès à l’information en propriété intellectuelle, pp. 117-147, available at http://www.crid.be/pdf/public/5887.pdf [last check, Dec.25, 2012]; the same and Benabu, V.L., (2007), Draw me a Public Domain, in Copyright law, collection research handbooks in intellectual property, pp. 161-184, available at http://www.crid.be/pdf/public/5662.pdf [last check, Dec.25, 2012].
18 Guibault, L., (2006), Wrapping Information in Contract: How Does it Affect the Public Domain?, Chapter V in Lucie Guibault and P. Bernt Hugenhotz eds., (2006), The Future of the Public Domain–Identifying the Commons in Information Law, Kluwer Law International.
19 Ginsburg, J., (2006), Une Chose Publique? The Author’s Domain and the Public Domain in Early British, French and US Copyright Law, Cambridge Law Journal, 2006, Columbia Public Law Research Paper No. 06-120, available at http://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=928648 [last check, Dec.25, 2012].
21 Coombe, R., (2003), Fear, Hope, and Longing for the Future of Authorship and a Revitalized Public Domain in Global Regimes of Intellectual Property, 52 DePaul Law Review, pp.1171-1186, available at http://www.yorku.ca/rcoombe/publications/Fear_Hope_and_Longing.pdf [last check, Dec.25, 2012].
22 Van Caenegem, W., (2002), The public domain: scientia nullius, 24 European Intellectual Property Review, 6, pp. 324-330.
23 The expression ‘enclosure movement’ is used in connection with broadening the intellectual property protection term and in combination with technical means—software code—to lock in content so as not to be used without any authorization. See more on the ‘enclosure movement’ at Yu, P., (2007), The International Enclosure Movement, 82 Indiana Law Journal, pp.827-908, available at http://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=896134 [last check, Sept.8, 2012]; the same, (2007), International Enclosure, the Regime Complex, and Intellectual Property Schizophrenia, Michigan State Law Review, pp.1-33, available at http://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=1007054 [last check, Sept.8, 2012].
24 Spinello R., and Bottis, M., (2009), A Defense of Intellectual Property Rights, Edward Elgar, p.6. The authors compare ‘normative individualism’ or ‘information capitalism’ with ‘information socialism’ with the aim to ponder on Locke, Fichte, and Hegel’s theories for an author’s moral right to appropriate the value of his/her creative expression without causing any direct harm to the intellectual commons. The authors contend that Locke’s theory is especially helpful in reconciling strong intellectual property rights with a commons composed of intangible goods.
25 Spinello R., and Bottis, M., (2009), ibid, p.10.
26 See The 45 Adopted Recommendations under the WIPO Development Agenda which in 2007 the General Assembly of WIPO Member States adopted (45 out of the 111 original proposals). The 45 adopted recommendations are available at http://www.wipo.int/ip-development/en/agenda/recommendations.html [last check, Dec.25, 2012].
27 Dusollier, S., (2010), Scoping Study on Copyright and Related Rights and the Public Domain, WIPO CDIP/4/3/REV./STUDY/INF/1, p.16, available at http://www.wipo.int/meetings/en/doc_details.jsp?doc_id=147012 [last check, Sept.8, 2012], p.5, who considers that protection of the public domain comprises of two steps: 1) identifying the contours of the public domain, thereby helping to assess its value and realm, and 2) considering and promoting the conservation and accessibility of the public domain. See, also, Sherman, B., and Wiseman, L., (2006), ibid, p.260 in which WIPO is reported to have said that a robust public domain, rather than being the antithesis of copyright protection, is the foundation upon which the copyright system works. It is the availability of public domain resources that enables exchange and creativity.
28 Litman, J., (1990), ibid, p.968.
29 See Opinion of the Advocate General Ruiz Jarabo Colomer, October 24, 2002, in the Linde case, in joined cases C-53/01 (Linde AG), C-54/01 (Winward industries Inc.), and C-55/01 (Radio Uhren AG), regarding the interpretation of Article 3(1)(b), (c) and (e) of First Council Directive 89/104/EEC of 21 December 1988 to approximate the laws of the Member States relating to trade marks (OJ 1989 L 40, p. 1); The Advocate General has held that the public interest should not have to tolerate even a slight risk that trade mark rights unduly encroach on the field of other exclusive rights which are limited in time whilst there are in fact other effective ways in which manufactures may indicate the origin of a product. Said Opinion relates to ECJ Decision of April 8, 2003, that is available at http://curia.europa.eu/jurisp/cgi-bin/gettext.pl?lang=en&num=79969591C19010053&doc=T&ouvert=T&seance=ARRET [last check, Sept.8, 2012]. Dusollier, S., (2010), ibid, pp., 50, 69; Laustsen, R.D., (2009), The principle of keeping free within EU Trade Mark Law, available at http://www.marques.org/teams/LGMS/2009%20Rasmus%20Laustsen.pdf [last check, Sept.8, 2012].
30 See Open Knowledge Foundation available at http://okfn.org [last check, Dec.25, 2012].
31 Copyleft licensing says that anyone who redistributes a work e.g. software, with or without changes, must pass along the freedom to further copy and change it. Copyleft guarantees that every user has freedom.
32 Similarly, the in the GNU General Public License (GPL) released in its first version in 1989the GPL license grants unrestricted access and distribution and conditional re-use, a.k.a.the freedom to run the program for any purpose, to study the source code and change it, to make copies and distribute them and finally the freedom to publish modified versions on condition that the modified versions are also under the GPL. The GPL license disallows others to add additional requirements to the software.
33 Dusollier, S., (2010), ibid, p.52.
34 Dusollier, S., (2007), Sharing Access to Intellectual Property Through Private Ordering, 82 Chicago-Kent Law Review, 3, p.1932, available at http://www.crid.be/pdf/public/5610.pdf [last check, Dec.25, 2012].
35 Choisy, S., (2002), Le domaine public en droit d’ auteur, No 22, Litec –Editions du Juris Classeur; Chardeaux, M.A., (2006), Les Choses Communes, LGDJ; Dusollier, S., (2010), ibid, p.67.
36 Article 714 in Book III of the French Civil Code pertaining to the various ways in which ownership is acquired provides that There are things which belong to nobody and whose usage is common to all. Public order statutes regulate the manner of enjoying them. The text in French is Il est des choses qui n’appartiennent à personne et dont l’usage est commun à tous. Des lois de police règlent la manière d’en jouir.
