Στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής έδρας Jean Monnet, την οποία διατηρεί το Τμήμα Δημοσιογραφίας και ΜΜΕ του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης από τον περασμένο Σεπτέμβριο, με ακαδημαϊκό υπεύθυνο τον Αναπληρωτή Καθηγητή Χρήστο Φραγκονικολόπουλο, πραγματοποιήθηκε στις 4-5 Μαΐου διήμερο Εργαστήριο για την Ευρωπαϊκή Δημοσιογραφία, με τίτλο « Ευρωπαϊκή Δημοσιογραφία: Όψεις και Διαστάσεις».
Η εκδήλωση συνδιοργανώθηκε και φιλοξενήθηκε από την Ένωση Συντακτών Ημερήσιων Εφημερίδων Μακεδονίας-Θράκης (ΕΣΗΕΜ-Θ) και απευθυνόταν σε δημοσιογράφους, φοιτητές και σπουδαστές Δημοσιογραφίας, που επιθυμούν να ενημερωθούν για τις νεότερες τάσεις και εξελίξεις στην κάλυψη ευρωπαϊκών θεμάτων και να εκπαιδευτούν στη χρήση εργαλείων τα οποία προσαρμόζουν το δημοσιογραφικό έργο στις νεότερες απαιτήσεις του κοινού και των ΜΜΕ.
Κατά την διάρκεια των εργασιών της δεύτερης ημέρας του Εργαστηρίου, ο επικεφαλής του School of Data στην Ελλάδα, Καθηγητής και Πρόεδρος του Τμήματος Δημοσιογραφίας και ΜΜΕ Ανδρέας Βέγλης και ο Επίκουρος Καθηγητής του Τμήματος Δημοσιογραφίας και ΜΜΕ Νίκος Παναγιώτου υλοποίησαν ένα τρίωρο workshop με θέμα τα «Εργαλεία πιστοποίησης των ψευδών ειδήσεων». Στο πρώτο μέρος της εισαγωγικής παρουσίασής τους, οι δύο ομιλητές όρισαν το φαινόμενο των «ψευδών ειδήσεων», δίνοντας έμφαση στους παράγοντες που οδήγησαν στην ανάδειξή του στην σημερινή εποχή, παρόλο, που όπως οι ίδιοι διευκρίνισαν, ζητήματα αξιοπιστίας της είδησης ανέκαθεν υπήρχαν.
Οι κ. Βέγλης και Παναγιώτου μίλησαν ακόμη για την διάδοση των «ψευδών ειδήσεων» και την διάσταση που παίρνει το ζήτημα στις μέρες μας λόγω του Διαδικτύου και των Μέσων Κοινωνικής Δικτύωσης. Ο κ. Βέγλης μάλιστα αναφέρθηκε και στο «φαινόμενο της φυσαλίδας» (filter bubble), το οποίο συμβάλλει στην αναπαραγωγή και διάδοση ειδήσεων με συγκεκριμένο προσανατολισμό –ακόμη και παραπλανητικό- καθώς οι αλγόριθμοι, και όχι ο χρήστης πλέον, αποφασίζουν για την πληροφορία που θα εμφανιστεί στην οθόνη του χρήστη βάσει των προτιμήσεών του. Όσο περισσότερα προσωπικά δεδομένα διαμοιράζεται ένας χρήστης στο Διαδίκτυο, τόσο οι αλγόριθμοι των μηχανών αναζήτησης και των κοινωνικών δικτύων χρησιμοποιούν τα δεδομένα αυτά για να του παρέχουν πληροφορίες και ενημέρωση σύμφωνα με τις προτιμήσεις του και τις απόψεις του, αποκλείοντας πηγές πληροφόρησης-ενημέρωσης που αντιτίθενται σε αυτές. Ο κ. Παναγιώτου από την πλευρά του επεσήμανε ότι στο παρελθόν τα γεγονότα ήταν αυτά που «γεννούσαν» την είδηση, αντιπαραβάλλοντας την εποχή των «ψευδών ειδήσεων», όπου η πληροφορία είναι αυτή που δημιουργεί τα γεγονότα.
Στο δεύτερο μέρος του workshop, οι δύο εισηγητές τόνισαν την σημασία της εκπαίδευσης των καταναλωτών ειδήσεων, αλλά και των δημοσιογράφων, οι οποίοι θα πρέπει να εστιάσουν στο κομμάτι που αφορά την επαλήθευση μίας πληροφορίας και της πηγής της, προτού την δημοσιεύσουν. Εργαλεία –ανοικτά και εύκολα στη χρήση-, καθώς και απλές τεχνικές επαλήθευσης παρουσιάστηκαν στους επαγγελματίες δημοσιογράφους και φοιτητές δημοσιογραφίας που παρακολούθησαν το εργαστήριο. Οι κ. Βέγλης και Παναγιώτου εστίασαν στην σημερινή «Εποχή της Πληροφορίας», μιλώντας για έναν τεράστιο όγκο πληροφοριών που κυριαρχεί στις μέρες στο Διαδίκτυο και ο οποίος είναι πρακτικά μη διαχειρίσιμος. Το ζητούμενο, επομένως, όπως οι ίδιοι ανέφεραν, ειδικά στο πεδίο της ενημέρωσης είναι η διερεύνηση μίας πληροφορίας και η διασταύρωσή της από πολλαπλές πηγές και επίσημες βάσεις δεδομένων και όχι απλώς η κατανάλωσή της.
Κατά τη διάρκεια της παρουσίασης σειράς εργαλείων για την επαλήθευση φωτογραφιών, καθώς και για προχωρημένη αναζήτηση στο διαδίκτυο και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, κ. Βέγλης μίλησε για την σημασία των μεταδεδομένων και τη εξοικείωση χρηστών και δημοσιογράφων με αυτού του είδους τις πληροφορίες που μπορούν να αποδειχθούν πολύτιμες σε περιπτώσεις που εξετάζεται ο τόπος, ο χρόνος και το μέσο με το οποίο παράχθηκε και δημοσιεύτηκε κάτι. Ο ίδιος ακόμη δεν παρέλειψε να αναφερθεί και στον Σημασιολογικό Ιστό (Web 3.0), η έλευση του οποίου θα επιλύσει πολλά από τα σημερινά προβλήματα επιβεβαίωσης μιας πληροφορίας. Όπως χαρακτηριστικά είπε «στο μέλλον κάθε πληροφορία στο Διαδίκτυο θα είναι αυστηρά σημασμένη, με τρόπο που θα είναι κατανοητός από τις μηχανές αναζήτησης και όχι από τους ανθρώπους», καθιστώντας ακόμη πιο συγκεκριμένη και ακριβή την αναζήτηση και επαλήθευση περιεχομένου.
Στο τέλος του Εργαστηρίου ακολούθησε συζήτηση-αποτίμηση των διήμερων εργασιών με πολύ ενδιαφέρουσες παρεμβάσεις από τους συμμετέχοντες, οι οποίες έδωσαν τροφή για περαιτέρω σχολιασμό από πλευράς εισηγητών.
